طرز تهیه کراهی؛ غذای مشهور بلوچی [جامع]
طرز تهیه کراهی و طرز تهیه کرایی چابهار ؛ غذای خوشمزه و مشهور بلوچی
با طرز تهیه کراهی، یکی از غذاهای خوشمزه و پر ادویه بلوچی، هندی و پاکستانی در سالیکامگ آشنا شوید و با تهیه آن در منزل، یک غذای جدید و تند را امتحان کنید.
کارائی، کارایی، کرایی یا کراهی، یک نوع کاری سنتی پاکستانی، هندی و بلوچی با سس غلیظ بر پایه گوجه فرنگی است که در یک تابه گود و ضخیم به همین نام درست میشود. برای تهیه این کاری لذیذ و پرادویه از گوشت (گوشت بره، گوسفند، گوساله، میگو، ماهی یا مرغ)، زنجبیل، سیر، گوجه فرنگی، ادویههای مختلف از جمله تخم گشنیز، گرام ماسالا، نمک، زیره، پودر چیلی قرمز، زردچوبه و فلفل سیاه و گاهی پیاز استفاده میکنند. جالب است بدانید که کرائی، دو نسخه گیاهی هم دارد که با نام کارائی پنیر و کارائی سبزیجات شناخته میشوند.
کراهی معمولا با نان سیر یا نان روغنی، نان روتی هندی، چاپاتی، پیتا یا برنج در کنار سالاد، چاشنی هندی رایتا (متشکل از ماست، نعنا، سیر و خیار) و سبزی خوردن سرو میشود. طعم این غذا بهدلیل استفاده از انواع ادویه، بسیار لذیذ و هیجانانگیز است. طرز تهیه کراهی مرغ در سیستان و بلوچستان و چابهار، مشابه نسخه این غذا در هند و پاکستان است. در ادامه با سالیکا مگ همراه باشید تا شما را با طرز تهیه کراهی بلوچی و انواع دیگر این غذا آشنا کنیم و نکات طلایی پخت آنها را به شما آموزش دهیم.
هرآنچه باید درباره کراهی بدانید:
طرز تهیه کرایی چابهار و کرایی مرغ بلوچی
طرز تهیه کارائی مرغ پاکستانی
طرز تهیه کارایی مرغ با ماست
طرز تهیه کرایی گوشت
طرز تهیه کارائی پنیر
طرز تهیه کارائی سبزیجات
کرایی چیست؟
خاستگاه کارائی و مواد تشکیلدهنده آن
فواید کراهی
سفر به سیستان و بلوچستان با طعم کراهی
طرز تهیه کرایی مرغ بلوچی
مواد لازم برای چهار نفر
- ۴ عدد ران مرغ بدون پوست و بدون استخوان
- ۳ قاشق غذاخوری روغن زیتون
- یک عدد پیاز پوست کنده و ریز خرد شده
- ۲ قاشق غذاخوری زنجبیل رنده شده
- نصف یک عدد فلفل دلمه سبز نگینی خرد شده
- ۲ قاشق غذاخوری سیر پوست کنده و رنده شده
- ۱٫۵ لیوان گوجه فرنگی خرد شده
- یکچهارم لیوان گشنیز خرد شده
- گشنیز تازه برای تزئین
مواد لازم برای ادویه کراهی
- یک قاشق چایخوری زیره آسیاب شده
- یک قاشق چایخوری تخم گشنیز آسیاب شده
- یک قاشق چایخوری ادویه گرام ماسالا
- یک قاشق غذاخوری پودر چیلی قرمز
- نصف قاشق مرباخوری پودر زردچوبه
- نمک به مقدار لازم
- فلفل سیاه به مقدار لازم
طرز تهیه کراهی چابهار و طرز تهیه کرایی مرغ
مرحله اول:
مقداری روغن زیتون در یک تابه بریزید و آن را روی شعله متوسط گاز قرار دهید تا روغن داغ شود. سپس پیاز خرد شده را در تابه بریزید و آن را برای دو تا سه دقیقه هم بزنید و تفت دهید تا کمی نرم شود. درب تابه را بگذارید و شعله گاز را کم کنید تا پیاز برای چند دقیقه دیگر بپزد. توجه داشته باشید که در این مرحله قرار نیست که پیازها طلایی شوند و کافی است که تنها نرم شوند. سپس زنجبیل و سیر رنده شده را به آن بیفزایید و برای یک دقیقه با پیازها تفت دهید.
مرحله دوم:
مرغها را بهشکل مکعبهای درشت خرد کنید و آنها را به همراه گشنیز خرد شده و ترکیب ادویه کراهی (تخم گشنیز، فلفل سیاه، زیره آسیاب شده، گرام ماسالا، پودر چیلی، زردچوبه و نمک) در تابه بریزید و کمی تفت دهید. سپس گوجه فرنگی خرد شده و فلفل دلمه سبز نگینی خرد شده را به مواد داخل تابه اضافه کنید. مواد را خوب هم بزنید تا با هم ترکیب شوند. اجازه دهید تا مرغ روی حرارت ملایم گاز بهخوبی بپزد و طعمدار شود.
مرحله سوم:
کراهی مرغ را در ظرف سرو بکشید و روی آن را با گشنیز تازه تزئین کنید. کراهی مرغ را با برنج یا نان تازه سرو کنید.
نکات مهم برای طرز تهیه کرایی چابهار و تهیه کراهی مرغ
- بهجای ران مرغ، میتوانید از سینه هم استفاده کنید.
- برخی افراد از گوجه فرنگی گیلاسی بهجای گوجه فرنگی معمولی استفاده میکنند.
- اضافه کردن فلفل دلمه به این غذا اختیاری است؛ البته باید بدانید که فلفل دلمه، طعم و عطر بهتری به کراهی میدهد.
- برای کم کردن تندی غذا میتوانید مقدار زنجبیل رنده شده، پودر چیلی و ادویه گرام ماسالا را کم و زیاد کنید تا طبق ذائقه شما شود.
- برخی افراد، کمی پودر گوجه فرنگی به ترکیب ادویه کراهی میافزایند تا رنگ ادویه قرمز شود و همچنین طعم تندی کمتری بگیرد.
- در برخی از طرز تهیهها در ترکیب ادویه کراهی از برگ کاری هم استفاده میشود.
- توجه داشته باشید که در تهیه کراهی بهتر است که درب تابه را نگذارید تا مرغ، آب نیندازد.
- به کراهی مرغ بههیچوجه آب اضافه نکنید؛ زیرا گوجه فرنگی بهاندازه کافی آب میاندازد و همین مقدار رطوبت، برای پخت مرغ کافی است.
- شما میتوانید کارایی را در فریزر نگهداری کنید و فقط کافی است در زمان سرو، آن را گرم کنید. این غذا در فریزر، کاملا تازه باقی میماند و طعم خود را حفظ میکند.
طرز تهیه کارائی مرغ پاکستانی
طرز تهیه کرایی چابهار و طرز تهیه کارائی مرغ پاکستانی، مشابه کرایی بلوچی است؛ با این تفاوت که پیاز از لیست مواد لازم حذف میشود.
مواد لازم برای سه نفر
- نصف لیوان روغن گیاهی یا کرمانشاهی
- ۵۵۰ گرم مرغ با استخوان خرد شده
- ۶۰۰ گرم گوجه فرنگی ریز خرد شده
- ۶ حبه سیر پوست کنده و رنده شده
- ۲ قاشق غذاخوری زنجبیل رنده شده
- ۲ قاشق چایخوری نمک
- ۱٫۵ قاشق چایخوری فلفل سیاه تازه آسیاب شده
- ۲ قاشق چایخوری پودر پاپریکای تند قرمز
- یک قاشق چایخوری ورقههای فلفل چیلی
- نصف قاشق چایخوری پودر زیره
- نصف قاشق چایخوری تخم گشنیز آسیاب شده
- ۲ عدد فلفل سبز چیلی از وسط نصف شده
- یک قاشق چایخوری سیاه دانه (اختیاری)
- نصف دسته گشنیز خرد شده
- یک چهارم لیوان زنجبیل خرد شده (برای تزئین)
طرز تهیه کراهی هندی
مرحله اول:
برای طرز تهیه کراهی چابهار ، روغن را در یک تابه گود روی حرارت زیاد گاز داغ کنید. سپس مرغ خرد شده را در تابه بریزید و آن را سرخ کنید. در این مرحله، مرغ را مرتب هم بزنید تا رنگ آن به طلایی متمایل شود.
مرحله دوم:
سیر و زنجبیل رنده شده را در تابه بریزید و در حین هم زدن مداوم، آنها را کمی با مرغ تفت دهید. مراقب باشید که سیر و زنجبیل را نسوزانید. تفت دادن را تا زمانی ادامه دهید که بوی زنجبیل و سیر، کم شود.
مرحله سوم:
گوجه فرنگیهای خرد شده و ادویهها را در تابه بریزید و مواد را روی حرارت بالای گاز هم بزنید تا چیزی به ته تابه نچسبد.
مرحله چهارم:
کارائی را برای حدود ۲۰ دقیقه بپزید تا به روغن بیفتد، سس غلیظ شود، مرغ بپزد و حبابهایی را در سس مشاهده کنید.
مرحله پنجم:
گشنیز و فلفل سبز چیلی را به کارائی اضافه کنید، شعله گاز را کم کنید و اجازه دهید تا غذا برای حدود پنج دقیقه دیگر، بدون درب بپزد.
مرحله ششم:
کارائی را با زنجبیل خرد شده خام تزئین کرده و آن را سرو کنید.
نکات مهم برای تهیه کارائی پاکستانی
برای طرز تهیه کراهی اگر احساس کردید که مرغ شما نپخته است، درب تابه را بگذارید و اجازه دهید تا مرغ، روی حرارت ملایم گاز برای چند دقیقه بپزد. سعی کنید که در کارائی آب نریزید؛ اما اگر مجبور به این کار شدید، از مقدار کمی آب جوش استفاده کنید.
اگر قصد ندارید کارائی را بلافاصله سرو کنید، طبخ را تا پایان مرحله چهارم انجام دهید و در زمان نزدیک به سرو غذا به سراغ مراحل بعد بروید.
در برخی طرز تهیهها از نصف تا یک قاشق چایخوری ادویه گرام ماسالا نیز استفاده میشود. البته بهتر است این ادویه را بهصورت تازه در خانه درست کنید.
طرز تهیه کارایی مرغ با ماست و طرز تهیه کرایی چابهار
کارایی سفید، یک غذای محبوب خیابانی در پاکستان است که با خامه و ماست درست میشود. این غذا به سرعت در خانه آماده میشود و مناسب زمانهایی است که وقت کافی برای آشپزی ندارید یا مهمان سرزده به خانه شما آمده است. در ادامه، یک طرز تهیه سریع و آسان از کارایی سفید را در اختیار شما خواهیم گذاشت؛ اما اگر زمان کافی برای آشپزی دارید، حتما مرغ را از قبل با تمام مواد لازم به غیر از ماست و خامه، مزهدار کنید.
مواد لازم کرایی مرغ چابهار با ماست برای سه نفر
یک قاشق غذاخوری تخم گشنیز آسیاب شده
یک قاشق چایخوری پودر زیره
نصف قاشق چایخوری دانه فلفل سیاه
۵۰۰ گرم مرغ خرد شده (سینه یا ران)
یک چهارم لیوان روغن
نمک به مقدار لازم
۱٫۵ قاشق غذاخوری سیر رنده شده و زنجبیل رنده شده
یک عدد پیاز متوسط پوست کنده و رنده شده
یک قاشق غذاخوری رب فلفل چیلی سبز
نصف قاشق چایخوری ادویه گرام ماسالا
سه چهارم لیوان ماست همزده
یک چهارم لیوان خامه
۴ عدد فلفل سبز چیلی خرد شده
ریشه زنجبیل ۴ سانتیمتری خرد شده (برای تزئین)
طرز تهیه کارایی سفید چابهار
مرحله اول:
زیره، تخم گشنیز آسیاب شده و فلفل سیاه را در یک تابه روی حرارت متوسط گاز تفت دهید تا کمی بوداده شوند. سپس آنها را کنار بگذارید.
مرحله دوم:
روغن را در یک تابه گود داغ کنید و مرغ خرد شده را برای دو دقیقه روی حرارت زیاد گاز تفت دهید تا رنگ آن تغییر کند.
مرحله سوم:
پیاز رنده شده، مخلوط زنجبیل و سیر رنده شده، رب فلفل چیلی سبز، نمک و مخلوط ادویههای بوداده شده را در تابه مرغ بریزید و مواد را برای پنج دقیقه، روی حرارت متوسط سرخ کنید تا آب پیازها کاملا کشیده شود.
مرحله چهارم:
ماست را به مواد داخل تابه بیفزایید و درب تابه را بگذارید. مرغ را برای ۱۰ تا ۱۵ دقیقه روی حرارت متوسط رو به کم بپزید تا نرم شوند.
مرحله پنجم:
خامه را در تابه بریزید و کارایی را برای یک دقیقه دیگر بپزید.
مرحله ششم:
نیمی از فلفل چیلی خرد شده را در کارایی بریزید و مواد را هم بزنید. کارایی را در ظرف سرو بکشید و روی آن را با باقیمانده فلفل سبز چیلی خرد شده و زنجبیل خرد شده تزئین کنید.
نکته مهم برای تهیه کارایی سفید
اگر احساس کردید که سس کارایی خشک شده است، برای گرم کردن کارایی سفید، کمی شیر به آن اضافه کنید.
طرز تهیه کرایی گوشت
سالیان سال است که دوستداران کاراهی به وجود یا عدم وجود پیاز در طرز تهیه این غذای اصیل و خوشمزه، شک دارند. در هر صورت باید بدانید که کارایی گوشت در رستورانهای اصیل بدون پیاز طبخ میشود؛ در حالی که نسخه خانگی آن، حاوی مقدار کمی پیاز است تا سس غذا غلیظتر شود.
در واقع، پوره گوجه فرنگی روی حرارت زیاد آب میشود و به همین دلیل، چیزی از آن باقی نمیماند. برای همین، افزودن مقدار کمی پیاز، سس را غلیظتر میکند و گوشت بره یا گوسفند را آبدارتر نگه میدارد. به این ترتیب در زمان سرو کاراهی، شما میتوانید نان خود را در این سس غلیظ خیس کنید و همراه با غذا از آن لذت ببرید.
مواد لازم برای چهار نفر
- ۵۰۰ گرم گوشت بره یا گوسفندی (ترجیحا سردست با ران)
- یک قاشق غذاخوری رب فلفل چیلی سبز یا ۲ عدد فلفل چیلی تند ریز خرد شده
- یک سانتیمتر ریشه زنجبیل رنده شده
- ۲ تا ۳ حبه سیر پوست کنده و رنده شده
- سه چهارم لیوان آب
مواد لازم برای سس کرایی
- ۳ قاشق غذاخوری روغن گیاهی یا کرمانشاهی بهعلاوه یک قاشق غذاخوری دیگر
- یک عدد پیاز بزرگ پوست کنده و خرد شده
مواد لازم برای ادویه کرایی
- یک قاشق چایخوری پودر چیلی قرمز
- یک قاشق چایخوری پودر زیره
- نصف قاشق چایخوری ورقه فلفل قرمز یا پودر آن
- نصف قاشق چایخوری تخم گشنیز آسیاب شده
- نصف قاشق چایخوری زردچوبه
- نصف قاشق چایخوری فلفل سیاه
- نصف قاشق چایخوری ادویه گرام ماسالا
- نصف قاشق چایخوری نمک
دیگر مواد لازم
- ۴ عدد گوجه فرنگی رنده شده
- یک قاشق چایخوری شنبلیله خشک
- ۴ تا ۵ عدد فلفل چیلی سبز نصف شده از طول
- ۲ سانتیمتر ریشه زنجبیل خرد شده
- یک قاشق غذاخوری کره
- ۲ قاشق غذاخوری گشنیز تازه خرد شده
- ۲ قاچ لیموی تازه
طرز تهیه کراهی گوشت
مرحله اول:
گوشت گوسفندی را بههمراه سه چهارم لیوان آب، سیر، زنجبیل رنده شده و رب فلفل چیلی را در یک قابلمه بریزید و روی حرارت متوسط گاز قرار دهید تا آب به جوش آید. سپس شعله گاز را کم کنید، درب قابلمه را ببندید و گوشت را برای ۱۵ تا ۲۵ دقیقه بپزید تا نیمپز شود.
مرحله دوم:
در همین حین، روغن گیاهی یا کرمانشاهی را در یک تابه گود بریزید و روی حرارت متوسط گاز قرار دهید تا داغ شود. سپس پیازهای خرد شده را در تابه بریزید و آنها را تفت دهید تا شیشهای شوند. در ادامه ترکیب ادویههای کرایی را به پیازها در تابه بیفزایید و مواد را خوب هم بزنید. تفت دادن را برای یک دقیقه دیگر ادامه دهید. سپس پوره گوجه فرنگی را در تابه بریزید. درب تابه را ببندید و سس را برای پنج تا هفت دقیقه روی حرارت متوسط گاز بپزید.
مرحله سوم:
درب تابه را بردارید و در حین هم زدن مداوم سس، اجازه دهید تا آب اضافه تبخیر شود، سس شما خشک شود و روی سس، یک بافت روغنی شکل بگیرد. توجه داشته باشید که تبخیر آب اضافه گوجه فرنگی، یک مرحله مهم است؛ زیرا به کرایی طعم خوشمزهای میدهد.
مرحله چهارم:
آب باقیمانده در قابلمه گوشت را در تابه به سس اضافه کنید و موا را هم بزنید. سپس تابه را از روی حرارت بردارید و کنار بگذارید.
مرحله پنجم:
یک قاشق غذاخوری روغن را در قابلمه گوشت بریزید و تکههای گوشت را روی حرارت زیاد، برای دو تا سه دقیقه هم بزنید و سرخ کنید تا کاملا طلایی شوند.
مرحله ششم:
گوشت سرخ شده را بههمراه شنبلیله خشک، فلفلهای چیلی و نصف زنجبیل خرد شده به سس داخل تابه اضافه کنید. در این مرحله، اگر احساس کردید که سس خیلی غلیظ است، کمی آب جوش به آن بیفزایید. سس را مزه کنید و در صورت نیاز به آن، نمک و فلفل بیشتری بزنید.
مرحله هفتم:
درب تابه را ببندید و کرایی را برای ۱۰ تا ۱۵ دقیقه روی حرارت متوسط رو به پایین گاز بپزید تا بافت گوشت، ترد و نرم شود و سس به غلظت دلخواه شما برسد
مرحله هشتم:
در پایان، کمی کره به کرایی بیفزایید و آن را سرو کنید. برای تزئین، بقیه زنجبیل خرد شده و گشنیز خرد شده را روی کرایی بریزید و این غذای خوشمزه را با لیموی قاچ شده به سر میز بیاورید.
نکات مهم برای تهیه کراهی گوشت
- یک چهارم لیوان پیاز برای کرایی با سس کم و نصف لیوان پیاز برای کرایی با سس بیشتر کافی است. اگر یک کرایی خشک میخواهید، پیاز را حذف کنید.
- کارایی، یک غذای بسیار متنوع است و میتوان آن را با مرغ، گوشت بره، گوسفند، ماهی و حتی میگو طبخ کرد. برای درست کردن کارایی گوشت، معمولا گوشت بره یا گوسفند را همراه با استخوان خرد میکنند؛ زیرا این بخش از گوشت، دارای چربی زیادی است و در حین پخت، آب میاندازد. به همین دلیل، کارایی با گوشت استخواندار خوشمزهتر است. توصیه ما به شما این است که از بخش سردست یا ران بره برای تهیه کارایی گوشت استفاده کنید.
طرز تهیه کارائی پنیر
کارائی پنیر (Kadai Paneer)، یک غذای محبوب هندی است که با پنیر و فلفل دلمهای در یک ماسالای تند درست میشود. این غذا از مشهورترین غذاهای درست شده از پنیر است که میتوان آن را در منوی تقریبا تمام رستورانهای هندی پیدا کرد.
برای درست کردن ادویه کارائی پنیر چابهار به تخم گشنیز، فلفل چیلی قرمز خشک شده، هل سبز، دانه رازیانه و میخک نیاز دارید. توجه داشته باشید که استفاده از ادویه تازه، طعم بینظیری به کارائی شما میدهد؛ پس سعی کنید که آن را بهصورت تازه در خانه درست کنید.
مواد لازم تهیه کرایی پنیر برای سه نفر
- یک قاشق غذاخوری کره بدون نمک
- یک قاشق غذاخوری روغن
- یک عدد پیاز متوسط پوست کنده و ریز خرد شده
- یک عدد فلفل سبز چیلی خرد شده
- ۲ قاشق غذاخوری مخلوط سیر و زنجبیل رنده شده
- ۳ تا ۴ عدد گوجه فرنگی متوسط ریز خرد شده
- یک قاشق غذاخوری رب گوجه فرنگی (اختیاری)
- یک چهارم قاشق چایخوری ادویه گرام ماسالا
- سه چهارم قاشق چایخوری پودر فلفل قرمز چیلی
- ۲ سانتیمتر ریشه زنجبیل خرد شده
- نصف لیوان آب
- ۲ قاشق غذاخوری خامه پرچرب
- سه چهارم قاشق چایخوری نمک
- یک قاشق چایخوری شکر
- یک عدد فلفل دلمهای سبز نگینی خرد شده
- ۲۲۵ گرم پنیر خرد شده
- یک قاشق چایخوری شنبلیله خشک
- گشنیز برای تزئین
مواد لازم برای ادویه ماسالا
- ۲ قاشق غذاخوری تخم گشنیز
- ۲ عدد فلفل قرمز چیلی خشک شده
- ۴ عدد هل سبز
- یک قاشق چایخوری دانه رازیانه
طرز تهیه کامل کراهی پنیر
مرحله اول:
پنبر را برای ۲۰ تا ۲۵ دقیقه در آب گرم خیس کنید.
مرحله دوم:
آمادهسازی ادویه ماسالا: مواد لازم برای ادویه ماسالا را در یک تابه روی حرارت متوسط گاز تفت دهید تا بوداده شوند و عطر آنها دربیاید. اگر طعم تندی را دوست دارید، فلفل قرمز چیلی خشک بیشتری به این ادویه اضافه کنید. ادویه ماسالا را از روی حرارت بردارید و آنها را پس از خنک شدن، آسیاب کنید. شما میتوانید این ادویه را از قبل تهیه کنید.
مرحله سوم:
کره و روغن را در یک تابه گود بریزید و روی حرارت متوسط گاز قرار دهید تا داغ شوند. سپس پیاز خرد شده را برای سه دقیقه در آن تفت دهید تا نرم شود. در ادامه فلفل سبز چیلی خرد شده و مخلوط سیر و زنجبیل رنده شده را به آن بیفزایید و برای یک تا دو دقیقه مواد را با هم تفت دهید.
مرحله چهارم:
گوجه فرنگی خرد شده و رب گوجه فرنگی را در تابه بریزید. مواد را هم بزنید و طبخ را برای ۶ دقیقه دیگر ادامه دهید تا گوجه فرنگیها نرم شوند.
مرحله پنجم:
سه تا چهار قاشق چایخوری از ادویه ماسالایی که آماده کردید را بههمراه گرام ماسالا و پودر فلفل قرمز چیلی به مواد داخل تابه اضافه کنید. سپس نصف زنجبیل خرد شده و بقیه ادویهجات را در تابه بریزید و مواد را هم بزنید. پس از حدود ۳۰ ثانیه، نصف لیوان آب را در تابه بریزید و مواد را خوب مخلوط کنید.
مرحله ششم:
خامه، نمک و شکر را به مواد داخل تابه بیفزایید و آنها را برای یک دقیقه دیگر بپزید.
مرحله هفتم:
پنیر و فلفل دلمهای را به کارائی بیفزایید و مواد را مخلوط کنید. سپس درب تابه را بگذارید و آن را برای پنج تا ۶ دقیقه روی حرارت متوسط گاز بپزید تا فلفل دلمهایها نرم و نیمپز شوند.
مرحله هشتم:
شنبلیله خشک را در تابه بریزید و پس از چند ثانیه گاز را خاموش کنید.
مرحله نهم:
کارائی پنیر را با باقیمانده زنجبیل خرد شده و گشنیز تزئین کرده و آن را با نان تازه یا نان پراتا سرو کنید.
نکات مهم برای تهیه کارائی پنیر و طرز تهیه کرایی چابهار
- برای تندتر کردن ادویه ماسالا در این طرز تهیه، مقدار فلفل قرمز چیلی خشک شده را دو برابر کنید.
- حتما پنیر را از ۲۰ تا ۲۵ دقیقه قبل در آب گرم خیس کنید.
طرز تهیه کارائی سبزیجات
در طرز تهیه کراهی ، کارائی سبزیجات ، یک نسخه ویژه و مخصوص از این غذای هندی پاکستانی است که با انواع سبزیجات از هویج و سیبزمینی گرفته تا نخود سبز و ذرت، زنجبیل، سیر، پیاز، خامه، ماست یا شیر نارگیل، مخلوط ادویهجات، گوجه فرنگی و رب درست میشود. این غذا بسیار مقوی و پرخاصیت است و مصرف آن بهخصوص در رژیم گیاهخواری بهشدت توصیه میشود.
مواد لازم برای چهار نفر
- ۱۰۰ گرم هویج نگینی پوست کنده و خرد شده
- ۱۰۰ گرم سیبزمینی پوست کنده و نگینی خرد شده
- دو سوم لیوان نخود سبز تازه یا فریزری
- ۱۰۰ گرم فلفل دلمهای نگینی خرد شده
- یک سوم لیوان پیاز پوست کنده و خرد شده
- یک قاشق غذاخوری روغن
مواد لازم برای سس
- ۲ قاشق غذاخوری روغن
- یک چهارم لیوان پیاز پوست کنده و خرد شده
- ۳ تا ۴ حبه سیر پوست کنده و رنده شده
- یک سانتیمتر ریشه زنجبیل رنده شده
- ۲۰۰ گرم یا ۳ عدد گوجه فرنگی متوسط پوره شده
- یک چهارم قاشق چایخوری زردچوبه
- یک چهارم قاشق چایخوری پودر فلفل قرمز چیلی
- یک و نیم تا ۲ لیوان آب
- ۳ قاشق غذاخوری خامه کم چرب یا خامه همزده
- ۲ تا ۳ قاشق غذاخوری گشنیز خرد شده
- یک سانتیمتر ریشه زنجبیل خرد شده برای تزئین
- نمک به مقدار لازم
مواد لازم برای ادویه ماسالا
- یک قاشق غذاخوری تخم گشنیز
- نصف قاشق چایخوری دانه زیره
- ۲ عدد میخک
- ۲ عدد هل سبز
- چوب دارچین یک سانتیمتری
- ۳ تا ۴ عدد فلفل قرمز چیلی خشک شده
- یک قاشق چایخوری شنبلیله خشک
- ۸ تا ۹ عدد بادام هندی
- ۴ تا ۵ عدد دانه فلفل سیاه
طرز تهیه کرایی سبزیجات
مرحله اول:
آمادهسازی ادویه: مواد لازم برای ادویه ماسالا را در یک تابه بریزید و روی حرارت متوسط گاز تفت دهید تا بوی آنها دربیاید. مراقب باشید که ادویهها تغییر رنگ ندهند. شعله گاز را خاموش کنید و این مخلوط را پس از خنک شدن در آسیاب بریزید تا به یک پودر یکدست تبدیل شوند.
مرحله دوم:
یک قاشق غذاخوری روغن را در یک تابه گود بریزید و آن را روی حرارت متوسط گاز قرار دهید تا داغ شود. سپس یک سوم لیوان پیاز خرد شده و فلفل دلمهای را در آن بریزید و تفت دهید تا فلفلها نیمپز شوند. شعله گاز را خاموش کنید و پیاز و فلفل دلمهای را کنار بگذارید.
مرحله سوم:
در همان تابه، دو قاشق غذاخوری روغن بریزید و آن را داغ کنید. سپس مخلوط زنجبیل و سیر رنده شده را در تابه بریزید و تفت دهید تا بوی آنها دربیاید. یک چهارم لیوان پیاز ریز خرد شده را در تابه بریزید و مواد را هم بزنید. تفت دادن را تا زمانی ادامه دهید که پیازها به رنگ طلایی روشن دربیایند.
مرحله چهارم:
پوره گوجه فرنگی را بههمراه زردچوبه و پودر چیلی قرمز به مواد داخل تابه اضافه کنید و خوب هم بزنید. سس را بپزید و اجازه دهید تا به روغن بیفتد و غلیظ شود. سپس سیبزمینی، هویج و نخود سبز را در تابه بریزید و مواد را با هم مخلوط کنید. پس از یک دقیقه، یک و نیم تا دو لیوان آب را به همراه نمک در تابه بریزید.
مرحله پنجم:
در این مرحله از طرز تهیه کراهی ، درب تابه را بگذارید و سبزیجات را روی شعله متوسط گاز بپزید. اگر احساس کردید که آب برای پخت کافی نیست، کمی آب بیشتر به سبزیجات بیفزایید. سبزیجات باید بهاندازهای بپزند که شکل خودشان را حفظ کنند و خیلی نرم نشوند.
مرحله ششم:
ادویه ماسالا را به کارائی اضافه کنید و خوب هم بزنید. سپس فلفل دلمهای و پیاز تفت داده شده را در تابه بریزید و مواد را خوب با هم مخلوط کنید. کارائی را برای پنج تا ۶ دقیقه دیگر بپزید.
مرحله هفتم:
سه قاشق غذاخوری خامه را به مواد داخل تابه بیفزایید و آن را خوب با سس مخلوط کنید. سپس گاز را خاموش کنید.
مرحله هشتم:
دو تا سه قاشق غذاخوری گشنیز خرد شده را در تابه بریزید و با باقی مواد خوب مخلوط کنید.
مرحله نهم:
کارائی سبزیجات را با بقیه گشنیز خرد شده تزئین کنید و آن را همراه با نان تازه یا پلو به سر میز بیاورید.
نکات مهم برای تهیه کارائی سبزیجات
- بهجای خامه میتوان از یک قاشق غذاخوری شیر خشک یا شیر نارگیل استفاده کنید.
- بهجای بادام هندی میتوانید از بادام یا مغز تخمه هندوانه استفاده کرد.
کرایی چیست؟
کرایی، کارائی، کراهی یا کارایی، یک نوع تابه گود، ضخیم و دایرهای شکل است که خاستگاه آن را به شبه قاره هند نسبت میدهند. این تابه گود در فرهنگ آشپزی هندی، افغانی، پاکستانی، بنگلادشی و نپالی استفاده میشود. کرایی بهطور سنتی از ورقه فولاد نازک یا آهن چکش کاری شده ساخته میشد و شباهت زیادی به «ووک» (wok) یا همان تابه چینی داشت؛ با این تفاوت که لبههای کرایی، تیزتر بود. امروزه، انواع کرایی با استفاده از فولاد ضدزنگ، مس و تفلون نچسب با ته گرد یا تخت ساخته میشود.
هنگام دانستن طرز تهیه کراهی بهتر است بدانیم که از کارائی بهمنظور سرخ کردن (غوطهور کردن در روغن یا سرخ کردن سطحی) گوشت، سیبزمینی، انواع شیرینی و خوراکیها مانند سمبوسه و ماهی و همچنین نان هندی «پاپادوم» (papadum) استفاده میشود؛ اما بیشترین استفاده از این تابه گود، برای تهیه خورشتها یا غذای آسامی «پوسولا» (posola) است که غالبا بهعلت استفاده از این تابه به نام «کارائی»، نامگذاری شدهاند. از انواع کارائی میتوان به کارائی مرغ، کارائی بره، کارائی گوساله، کارائی گوشت بز، کارائی دنبه و نسخه گیاهی کارائی پنیر اشاره کرد. این غذا بهعنوان یک غذای مشهور برای سرو در آخر شب در هند و پاکستان، شناخته میشود و افراد آن را بهصورت کیلویی خریداری میکنند و با نان میخورند.
خاستگاه کارائی و مواد تشکیلدهنده کرایی
همان طور که میدانید پاکستان، یکی از کشورهای شبه قاره هند است و به همین علت اشتراکات فرهنگی غذایی زیادی با کشور هند و کشورهای همسایه دارد. گوشت، نقش بسیار مهمی در آشپزی پاکستانی ایفا میکند و تقریبا در تمام غذاها، حتی غذاهایی که بیشتر با سبزیجات تهیه شدهاند، از گوشت قرمز و مرغ استفاده میشود.
کارائی، یک کاری ماسالای غلیظ و بر پایه گوجه فرنگی و زنجبیل است که به احتمال زیاد، خاستگاه آن به ایالت «خیبر پختونخوا» (Khyber Pakhtunkhwa) در شمال غرب پاکستان برمیگردد. طرز تهیه اصلی این غذای خوشمزه که در سیستان و بلوچستان و چابهار نیز طبخ میشود، یک روش مخصوص و منحصربهفرد است. بهطور کلی میتوان گفت که کارائیها از یک سس متشکل از زنجبیل، گوجه فرنگی و سیر تهیه میشوند و فلفل سبز چیلی تازه، گشنیز و زنجبیل خرد شده خام نیز از دیگر مواد تشکیلدهنده آنها هستند. کارائی با یک سس غلیظ و مربایی شکل سرو میشود و طعم و مزهای فوقالعاده خوشمزه دارد.
طرز تهیه کارائی سنتی در طول سالها دستخوش تغییرات فراوانی شده است. رستورانداران، برای غلیظتر کردن سس این غذا و همچنین کاهش هزینهها به کارائی، پیاز اضافه میکنند؛ در حالی که بسیاری از افراد نمیدانند که پیاز در طرز تهیه اصلی کارائی جایی ندارد. در برخی طرز تهیهها نیز از تکههای بزرگ پیاز قرمز و فلفل دلمهای استفاده میشود که این غذا را از شکل اصلی خود دور میکنند. کارائی سنتی با بافتی ترد با مواد غذایی تازه درست میشود و طرز تهیهای ساده دارد. در ادامه شما را با مواد اصلی تشکیلدهنده این غذای خوشمزه آشنا خواهیم کرد.
- گوشت مورد استفاده: کارائی را میتوان با گوشت بره، گوسفند، گوساله، ماهی، مرغ، میگو و غیره درست کرد. شما میتوانید از گوشت استخواندار یا بدون استخوان برای تهیه این غذا استفاده کنید؛ اما باید بدانید که طعم گوشت با استخوان بهتر است.
- زنجبیل تازه: زنجبیل، مهمترین ماده کارائی است. زنجبیل در دو مرحله در این غذا ریخته میشود: اول در تهیه سس کارائی و دوم در فرم خام خود، برای تزئین کارائی. زنجبیل، طعم کارائی را تعریف میکند؛ پس بهتر است که آن را حذف یا جایگزین نکنید.
- سیر تازه: یکی دیگر از مواد مهم تشکیلدهنده کارائی، سیر است. حتما از سیر تازه و به مقدار زیاد برای تهیه این غذا استفاده کنید.
- گوجه فرنگی تازه: همان طور که پیشتر گفتیم کارائی، یک کاری گوجه فرنگی است. بهتر است برای تهیه کارائی از گوجه فرنگی تازه استفاده کنید.
- گشنیز و فلفل سبز چیلی: گشنیز و فلفل سبز چیلی برای طعمدار کردن بیشتر کارائی به کار گرفته میشوند.
- ادویهها: افزودن ادویههای مخصوص کارائی به سیر، زنجبیل و گوجه فرنگی سبب میشود تا عطر و طعم آنها بهخوبی ترکیب شود.
کارایی را با کره طبخ کنیم یا روغن حیوانی؟
روغن حیوانی بهطور سنتی برای تهیه کاریها و شیرینیهای کشورهای جنوب آسیا استفاده میشده است و بهجرئت میتوان گفت که بهترین انتخاب برای تهیه کارایی است. کارایی گوشت باید با روغن حیوانی طبخ شود؛ زیرا عطر روغن حیوانی و ترکیب طعم آن با گوشت بهخصوص قرمز، معجزهای را خلق میکند که امکان ندارد انگشتانتان را با آن نخورید. با این حال، کره گزینه مناسبی برای جایگزینی روغن حیوانی است.
توصیه ما به شما این است که ترکیبی از کره و روغن حیوانی را برای تهیه این غذا به کار بگیرید. اگر مشکل کلسترول بالا دارید و نمیتوانید روغن حیوانی یا کره مصرف کنید، روغنهای کم کلسترول را بهعنوان جایگزین در این غذا بریزید. نگران نباشید؛ این غذا با روغن گیاهی نیز بهطور وسوسهکنندهای خوشمزه خواهد بود.
پوره گوجه فرنگی یا گوجه فرنگی تازه؟
در طرز تهیه اصلی کارایی از گوجه فرنگی درشت خرد شده استفاده میشود؛ اما ما به شما توصیه میکنیم که گوجه فرنگی را بهصورت پوره دربیاورید؛ زیرا پوره گوجه فرنگی، بافتی یکدست و ظاهری زیباتر به غذا اعطا میکند و در ضمن، دیگر نیازی به جدا کردن پوست گوجه فرنگی در حین خوردن غذا نیست.
کارائی را با چه چیزی سرو کنیم؟
بهترین گزینه برای سرو در کنار کارایی، نان سیر یا نان روغنی است؛ اما در برخی نقاط، این غذا را با نان روتی هندی، چاپاتی، پیتا یا برنج سرو میکنند. چاشنی هندی رایتا (متشکل از ماست، نعنا، سیر و خیار) و سالاد خیار تازه، بهترین مخلفات برای سرو در کنار کارایی هستند.
فواید کراهی
کراهی، غذایی مقوی و بسیار خوشمزه است که با مصرف آن میتوانید خود را در برابر بیماریهای مختلف ایمن کنید. مواد اصلی تشکیلدهنده کراهی، سیر، زنجبیل، گوجه فرنگی و گاهی پیاز است. در ادامه شما را با برخی از خواص شگفتانگیز این مواد غذایی آشنا خواهیم کرد.
- زنجبیل: کاهش شدت درد آرتروز، جلوگیری از التهاب، کاهش انقباض ماهیچههای تنفسی و کمک به آسم، درمان اسهال و استفراغ، کاهش دل درد، محافظت از کبد و کلیه، کاهش استرس، مقابله با سرطان و کاهش گلوکز در خون از فواید مصرف زنجبیل هستند.
- گوجه فرنگی: حدود ۹۵ درصد گوجه فرنگی را آب تشکیل میدهد و پنج درصد باقیمانده، فیبر و کربوهیدرات هستند. گوجه فرنگی، منبع غنی ویتامین A، C، K و خانواده ویتامینهای B است. پتاسیم، منگنز، پتاسیم، مس و فسفر نیز از مواد معدنی موجود در گوجه فرنگی هستند. شما با مصرف گوجه فرنگی میتوانید به تقویت بدن خود، افزایش قدرت یادگیری و حافظه، جلوگیری از سرطان، فراهم کردن خوابی راحت و بهبود حرکت عضلهها، کنترل کلوگز خون و افزایش سیستم مقاومت علیه بیماریهای مانند دیابت، تقویت سیستم عصبی و مغز و همچنین مقابله با بیماریهای عفونی کمک کنید.
- پیاز: پیاز از پوکی استخوان ناشی از افزایش سن جلوگیری میکند و خطر ابتلا به مشکلات مربوط به استخوانها را کاهش میدهد. پیاز همچنین در برابر باکتری عامل پوسیدگی دندان و سایر آلرژیها بهخوبی عمل میکند و باعث بهبود زخمها میشود.
- سیر: کنترل فشار خون و جلوگیری از بیماریهای قلبی عروقی مانند سکتههای قلبی و سکتههای مغزی از مهمترین خواص مصرف سیر هستند.
سفر به سیستان و بلوچستان با طعم کراهی
بندر چابهار، یکی از زیباترین مناطق گردشگری سیستان و بلوچستان است که با آب و هوایی معتدل، در تمام فصول سال، هوایی مشابه فصل بهار را تجربه میکند و به همین دلیل به آن، چهار بهار نیز میگویند. جاذبههای طبیعی و تاریخی شگفتانگیزی در این منطقه جنوبی وجود دارند که با دیدن آنها بدون شک، مبهوت خواهید شد.
در سفر به چابهار، پس از گشت و گذار و گردش در میان دیدنیهای این شهر، خود را به یک رستوران محلی دعوت کنید و یک کراهی مرغ آتشین و تند و تیز برای خود سفارش دهید که معمولا همراه با برنج یا نان تازه سرو میشود. طرز تهیه کراهی و کراهی، غذایی با اصالت پاکستانی و هندی است و طعمی تند و پرادویه و بافتی ترد دارد. کراهی بهمحض آمدن به سر میز، با عطر و بویی بینظیر شما را به خود علاقهمند خواهد کرد. البته برای تهیه این غذا نیازی به سفر به جنوب کشور نیست. کافی است دست به کار شوید و به آشپزخانه بروید تا در زمانی کوتاه، این غذای خوشمزه را درست کنید.
آیا بهدنبال طرز تهیه کرایی مرغ یا گوشت میگردید؟ اگر دوست دارید یک غذای خوشمزه بلوچی، هندی و پاکستانی در خانه درست کنید، دست به کار شوید و از انواع طرز تهیه کرایی ارائه شده در این مقاله خوشمزه از سالیکامگ استفاده کنید. اگر موفق به درست کردن این غذای تند و خوشمزه شدید، حتما از آن عکس بگیرید و با تگکردن سالیکا در اینستاگرام (sallikacom@)، تصاویر خود را با ما به اشتراک بگذارید. در ضمن در صورت تمایل، تجربیات خود را با ما و دیگر کاربران سالیکا در زیر همین مقاله به اشتراک بگذارید.